O Amantadynie w ostatnim czasie słyszy się bardzo dużo. Głównie za sprawą jej eksperymentalnego wykorzystania, w terapii choroby spowodowanej działaniem wirusa COVID – 19. Tymczasem, lek ten stosowany jest w weterynarii od dawna. Wykorzystuje się go w terapii bólu przewlekłego u psów i kotów.

Ból przewlekły różni się znacznie od bólu ostrego. Różnice te polegają nie tylko w stopniu odczuwania bólu, ale także samym mechanizmie jego powstawania. Dlatego też, terapia w bólu przewlekłym różni się od tej stosowanej w bólu ostrym.

Ból ostry najczęściej jest wynikiem urazu czy nagłego zachorowania i ma funkcję adaptacyjną. Ból ogranicza ruch zwierzęcia, przez co zmniejsza ryzyko pogłębienia urazu. Nierzadko, zmusza zwierzę do przyjęcia określonej pozycji odciążającej uszkodzoną kończynę czy chroniącej miejsce zranienia. Książkowa definicja bólu ostrego brzmi następująco: “ nieprzyjemne zmysłowe i emocjonalne doświadczenie, związane a aktualnym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek”. Ból ostry ma więc działanie ochronne i jest fizjologiczny. Niemniej, długotrwałe jego działanie, może wywołać u zwierzęcia szereg innych problemów takich jak: lękliwość, anoreksja, immunosupresja, kacheksja, opóźnione gojenie się rany, zwiększona wrażliwość na ból, nadciśnienie oraz zmiany behawioralne. Z tego powodu, medycyna weterynaryjna, podobnie jak medycyna człowieka, dysponuje całym szeregiem preparatów zmniejszających odczuwanie bólu ostrego i pozwalających zwierzęciu funkcjonować.

Ból przewlekły ma zupełnie inny mechanizm powstawania. Wynika on z uszkodzenia włókien nerwowych, a odczucia z nim związane, są zupełnie inne niż te w bólu ostrym. Ból przewlekły może osiągać bardzo wysokie amplitudy i powodować szereg zaburzeń zachowania, od lękliwości do silnej agresji włącznie. Dramatycznie obniża też dobrostan zwierzęcia.

Ból przewlekły nie ma żadnej funkcji adaptacyjnej i uznawany jest za patologię. Szczególnie często dotyka psy starsze, cierpiące na wiele różnych schorzeń. Cierpią na niego także psy z zespołami chorób ortopedyczno – degeneracyjnymi, takimi jak np. dysplazja stawu biodrowego. Ze względu na złożoność mechanizmów biorących udział pojawieniu się bólu przewlekłego, lekarze weterynarii wykorzystują tzw. Terapię multimodalną.  Czym ona jest? W wielkim skrócie, jest to terapia polegająca na zastosowaniu różnych leków, o rożnym mechanizmie działania. Jednym z tych leków jest właśnie „stara” ale sławna od niedawna Amantadyna.

Amantadyna to lek o wielu zastosowaniach, ze względu na wiele mechanizmów działania. Jest stosowana jako lek antywirusowy w zakażeniach wirusem grypy typu A oraz w chorobie Parkinsona u ludzi. Mechanizm działania leku w terapii tych schorzeń jest różny, a działania przeciwbólowego jeszcze inny. Amantadyna jest antagonistą receptorów NMDA w ośrodkowym układzie nerwowym, podobnie jak ketamina. Dodatkowo, badania laboratoryjne na zwierzętach wykazały, że amantadyna zwiększa uwalnianie dopaminy, a to z kolei wpływa na poprawę nastroju zwierzęcia. W weterynarii stosuje się ją w połączeniu z innymi lekami. Doniesienia naukowe o efektach zastosowania amantadyny w terapii multimodalnej bólu u psów, są bardzo obiecujące. To sprawia, że jest ona lekiem, który warto rozważyć, gdy inne nie poprawiły jakości życia zwierzęcia.

Więcej na ten temat zastosowania amantadyny i gapapentyny w terapii bólu można znaleźć tutaj: https://todaysveterinarypractice.com/gabapentin-and-amantadine-for-chronic-pain-is-your-dose-right/

 Oraz tutaj:

Lascelles BD, Gaynor JS, Smith ES, et al. Amantadine in a multimodal analgesic regimen for alleviation of refractory osteoarthritis pain in dogs. J Vet Intern Med 2008;22(1):53-59

M.L.